«Σε ένα δημόσιο πένθος, οι τιμές μαύρων ρούχων ανεβαίνουν, καθώς η αγορά σχεδόν ποτέ δεν είναι εφοδιασμένη με αρκετό απόθεμα για την περίσταση», έγραφε ο Adam Smith την εποχή της ατμομηχανής –δύο αιώνες πριν οι αναλυτές της Goldman Sachs κάνουν την πρόβλεψη ότι οι τιμές του πετρελαίου θα ενισχυθούν πάνω από τα 100 δολάρια ανά βαρέλι.

Καθώς η τιμή του αργού κινείτο γύρω στα 60 δολάρια εκείνη την περίοδο, η πρόβλεψη της Goldman ήταν πράγματι μία γενναία εκτίμηση. Σήμερα η τιμή του αργού έχει υποχωρήσει 28% στα 108 δολάρια από το ζενίθ έξι εβδομάδες πριν. Πόσο ακόμη μπορεί να πέσει; Κάτω από τα 100 δολάρια. Το φάντασμα του Adam Smith μπορεί να έχει μία άποψη.

Ο «πατέρας» της οικονομικής θεωρίας έκανε τον διαχωρισμό ανάμεσα στην τιμή ενός εμπορεύματος «στην αγορά» και την τιμή «στη φυσική αγορά», που αντιστοιχεί στο ελάχιστο κόστος παραγωγής. Για το πετρέλαιο, αυτή η τιμή εκτιμάται σήμερα στα περίπου 70 δολάρια ανά βαρέλι. Η υψηλή ζήτηση μπορεί να διαχωρίσει αυτές τις δύο τιμές «αναλόγως με είτε το μέγεθος του ελλείμματος είτε την ευρωστία των ανταγωνιστών». Αυτό όμως δεν κρατάει πολύ.

Η προσφορά μπορεί να αυξηθεί –όπως έγινε με την πρόσφατη ανακάλυψη των κολοσσιαίων θαλάσσιων κοιτασμάτων της Βραζιλίας. Και η ζήτηση μπορεί να πέσει- κάποιες φορές πολύ έντονα. Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας πρόσφατα μείωση την εκτίμηση για την αμερικανική ζήτηση πετρελαίου κατά 6%. Εντέλει, έγραφε ο Adam Smith, η τιμή στην αγορά θα υποχωρήσει στα επίπεδα της τιμής στην φυσική αγορά «πέριξ της οποίας κινούνται μέσα στο χρόνο οι τιμές όλων των εμπορευμάτων».

Πηγή: Financial Times